Bolest poljupca
infektivna mononukleoza
Da poljubac i nije tako bezazlen, dokazuje postojanje infektivne mononukleoze. Naime, ova bolest, izazvana Epstein Barrov virusom (skraćenica- EBV; B limfotropni herpesvirus koji, osim što uzrokuje infekcijsku mononukleozu, se povezuje s karcinomom grla i određenim B-staničnim limfomima) se prenosi kapljičnim putem, naročiro oralnim kontaktom. Pored pomenutog virusa, ovo oboljenje može izazvati i citomegalovirus (CMV).
Više od 90 % slučajeva bolesti ima tok bez većih komplikacija. Ova je bolest retko smrtna. Rizično stanje nazvano spolno (x) vezani limfoproliferacijski sindrom (XLP) ili Duncanov sindrom javlja se kod muških osoba. Ukupno 40 % muškaraca zahvaćenih ovim stanjem umire nakon EBV infekcije.
Prenošenje bolesti:
* virus se nalazi u slini i sluznici usta, a prenosi se kašljem, kijanjem ili poljupcem;
* najčešće se ljudi samo jednom zaraze, a tome su najpodložniji između 15 i 35 godine;
* mononukleoza se po pravilu ne može izlečiti, ona „odlazi” sama. Antibiotici se ne pripisuju, jer se radi o virusu, a ne o bakteriji.
Prvi simptomi:
* telesna temperatura 38- 40°C, koja traje 7-10 dana;
* opšti simptomi infekcije, kao što su: glavobolja, grlobolja, fizička slabost, bol u mišićima i zglobovima, groznica, gubitak apetita i mučnina;
* generalizirano povećanje limfnih žlezda, posebno u predjelu vrata, gde se grupišu u „pakete";
* gotovo uvijek dolazi do povećanja jetre i slezine, a vrlo je čest simptom lakunarna angina i sitna krvarenja na granici mekog i tvrdog nepca;
* izuzetna malaksalost.
Visoka temperatura u prosjeku traje obično 7 - 10 dana, a s njenim padom normalizuje se nalaz u ždrelu i postepeno se gube opšti simptomi bolesti. Međutim, povećane limfne žlijezde, jetra i slezine smanjuju se polako, te bolest prosečno traje oko šest nedjelja. Upala grla je intenzivna 5- 7 dana, a nakon toga jenjava, u toku narednih 7- 10 dana. Limfni čvorovi se najčešće smanjuju tijekom 3 nedjelje.
Dijagnoza se postavlja na osnovu:
* tri simptoma: visoka temperatura, grlobolja, paketi povećanih limfnih žlijezda;
* pratećenja promena u krvnoj slici bolesnika;
* porastu titra heterofilnih antitela...
Kao i nalazi koji potvrđuju:
* povišen broj leukocita;
* povećan broj atipičnih limfocita (kod 75 % obolelih);
* postojanje heterofilnih antitela (kod 50 % djece i do 95 % odraslih);
* blaga granulocitopenija (smanjenje broja granulocitnih leukocita);
* blaga trombocitopenija (smanjenje broja trombocita);
* blagi porast imunoglobulina IgM, IgG i IgA;
* blagi rast jetrenih enzima;
* prisutnost EBV- specifičnih antitela.
Moguće komplikacije:
* autoimuna hemolitička anemija koja obično prestaje za 1-2 meseca;
* blaga trombocitopenija (smanjenje broja trombocita) u 50 % slučajeva - prestaje za 3-6 nedelja;
* teška trombocitopenija - vrlo retka;
* blaga granulocitopenija (smanjenje broja granulocitnih leukocita) - obično jenjava za 3-6 nedelja;
* teška granulocitopenija - izuzetno retka, povezana s teškom infekcijom li smrću;
* pucanje slezine - retka komplikacija koja se javlja u drugoj ili trećoj nedelji bolesti- simptomi su podmukla ili nagla bol u stomaku, ubrzan rad srca, nizak krvni pritisak, hladan znoj;
* nervne komplikacije - paraliza moždanih živaca, upala mozga i moždanih ovojnica (meningoencefalitis), Guillain-Barreov sindrom, cerebralni napadi, psihoza;
* hepatitis - uobičajena je komponenta infekciozne mononukleoze; gotovo 90 % bolesnika ima blago povećanje jetrenih enzima, ali teški ili trajni poremećaj jetre izuzetno je redak;
* srčane abnormalnosti - vrlo retke (upale srčanog mišića, stezanje srčanih arterija, promjene u EKG- u);
* opstrukcija disajnih puteva zbog povećanih limfnih čvorova...
Lečenje, koje je simptomatsko jer nema klasičnog leka:
* mirovanje;
* piti veće količine tečnosti;
* uzimanje lekova za skidanje temperature, pri čemu deca do 12 godina trebaju izbjegavati aspirin, andol, i druge lekove koji u sebi sadrže acetilsalicilnu kiselinu. U suprotnom, može doći do komplikacija (Reyov sindrom);
* uzimanje pastila za grlobolju;
* izbjegavanje sportova 6-8 nedjelja.
Primenjivanje specifičnih lekova u određenim situacijama:
* kortikosteroidi mogu olakšati simptome upale grla, ali se zbog nuspojava obično daju jedino ako postoje komplikacije - opstrukcija disajnih puteva i hematološki poremećaji (anemija, granulocitopenija, trombocitopenija);
* alfa-interferon - ima antivirusno delovanje i može smanjiti širenje EBV, ali se zbog visoke cene primenjuje obično kod osoba s poremećajem imunosti;
* aciklovir - u visokoj dozi zaustavlja širenje EBV u grlu, međutim, njegova klinička korist je minimalna.
Prevencija
Za sprečavanje širenja mononukleoze preporučuje se izbegavanje kontakta sa slinom osoba koje su nedavno prebolele mononukleozu i održavanje visokog stupanja higijene, naročito dečijih igračaka i predmeta koje deca stavljaju u usta.
Naslov: Swe o poljupcu 
Sub Apr 07, 2007 7:59 pm
Samo neke bolesti...Ovo Ono. Nie sve to, toliko strashno, kao shto si ti rekao bre 
